PREVEZE DENİZ ZAFERİ VE DENİZ KUVVETLERİ GÜNÜ
Bu hafta Deniz Kuvvetleri Günü idi. Bizde bundan dolayı bu haftaki sohbet konumuz olarak denizciliği seçtik. Çünkü ülkemiz iki yarımada halindedir. Birisi Anadolu yarımadası, diğeri ise Trakya yarımadasıdır. Ayrıca ülkemiz dünyanın en önemli iki su yoluna sahiptir. Bunlar boğazlarımızdır. Türklerin denizlerle tanışması eski çağlara kadar gider. Türkler Anadolu’da 11. yüzyılda devletler kurmaya başladıklarında 1081 yılında İzmir’de Çaka Bey ilk deniz beyliğini oluşturdu. Gemileri ile adalar üzerine seferlere çıktı. Bundan dolayı günümüzde Türk Deniz Kuvvetlerinin kuruluş yılı 1081 olarak kabul edilir. İlk amiral olarak da Çaka Bey kabul edilir. Selçuklular döneminde Sinop ve Alanya alınmış ve devlet denizlere ulaşmıştır. Alanya’da bir tersane inşa edilmiştir. Fakat Haçlı seferleri yüzünden Selçuklular denizcilikle düzenli olarak ilgilenememişlerdir. Osmanlıların ise denizcilikle asıl ilgilenmeleri İstanbul’un fethi sırasında olmuştur. Gelibolu’da donanma inşa edilmiş ve İstanbul kuşatılarak alınmıştır. İstanbul’un fethinden sonra Osmanlı donanması ilk defa bir adayı kuşatmış ve almıştır.1461 yılında Midilli adası kuşatılarak alınmıştır.
1470 yılında Midilli adasında Oruç ve Hızır kardeşler dünyaya gelmiştir. İki kardeşleri daha vardır. Yakup ağanın oğullarıdırlar. Kardeşler erken yaşta denizciliğe başlamışlardır. Oruç Reis kardeşi İlyas ile gemi ticareti yaparlarken gemileri Hristiyan korsanlar tarafından yakalanır. Buna kızan Oruç Reis başka bir gemi edinerek korsanlığa başlar. Kendisine kardeşi Hızır Reis’te katılır. İki kardeş Ege ve doğu Akdeniz’de korsanlık faaliyetleri ile buralarda korsanlık yapan Hristiyan gemilerini batı Akdeniz’e kaçırırlar. Kendilerine 2.Bayazıt’ın oğlu şehzade Korkut destek olmaktadır. Fakat Yavuz Sultan Selim’in tahta geçmesi ile Barbaros kardeşler Korkutçu olarak bilindiklerinden batı Akdeniz’e geçerler ve Tunus kıyılarındaki Cerbe adasını üs tutarlar. Yanlarında hem şehrimiz Kazdağlı Salih Reis’te vardır.1516 yılında Cezayir’i alarak orada bir beylik kurarlar. 1518 yılında Oruç Reis şehit olur. Onun yerine beyliğe Hızır Reis geçer. Fakat büyük bir devletin desteği olmadan Cezayir’de İspanyollar ile mücadele etmek zordur. Bu yıllarda İspanyollar Amerika kıtasına da gidip gelmektedirler.
Kanuni Sultan Süleyman tahta çıkınca müracaat ederek devletin hizmetine girmek istediklerini belirtirler .1533 yılında Cezayir topraklarını Osmanlı İmparatorluğuna bağlarlar ve Barbaros Hayrettin Paşa İstanbul’a gelir ve kendisini Kanuni Sultan Süleyman Kaptanı Derya olarak atar. Cezayir eyaletinin beyliğine de Kazdağlı Salih Reis, Paşa unvanı verilerek atanır. Kazdağlı Salih Reis ölünceye kadar Cezayir Beylerbeyliği yapar. Cezayir’in Osmanlı toprağı olması ile batı Akdeniz’de Osmanlı kontrolüne geçer.
Osmanlı’nın kontrol edemediği sadece İtalya, Fransa ve İspanya kıyıları vardır. Akdeniz bir Türk gölü haline gelmiştir. Papalık bu durumu durdurmak için Papalık, Venedik, Ceneviz, Malta, İspanya ve Portekiz gemilerinden oluşan bir müttefik donanma oluşturur ve bu müttefik haçlı donanması Osmanlı donanmasını ezmek için yola çıkar. Barbaros Hayrettin Paşa donanma ile kendilerini Adriyatik denizinde bulunan Preveze limanında bekler. Burada 27 Eylül 1538 tarihinde yapılan deniz savaşında Osmanlı donanması büyük bir zafer kazanır. Bu zafer sonunda Akdeniz tamamen bir Türk gölü haline gelir. Barbaros Hayrettin Paşa 1546 yılında İstanbul’da hakka yürür ve oraya defnedilir. Cumhuriyet döneminde Beşiktaş’a bir heykeli dikilmiştir.
Cumhuriyetin ilanından sonra 27 Eylül günü Deniz Kuvvetleri Günü olarak kutlanmaya başlandı. Günümüzde ise Barbaros’un ardılı olarak “Mavi Vatan” fikri ortaya atıldı ve Ege ve doğu Akdeniz’de ülkemizin çıkarları titizlikle korunmaktadır. Donanmamız bugün dünyanın sayılı donanmaları arasına katılmıştır. Saygılar.