İŞGALCİ TÜRLER YAYILIYOR, MERCANLAR TÜKENİYOR
Biyolojik Çeşitlilik Kaybına Neden Olan İşgalci Türler Nedir?
Birçok canlı türü insan faaliyetleri nedeniyle doğal yaşam alanları dışına taşınıyor. Taşındıkları ortamda hızla çoğalarak diğer türlerin yaşam alanlarını işgal eden hatta bazı türleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya getiren bu türlere “İŞGALCİ TÜRLER” deniyor.
Örneğin;
Doğal yayılış alanı Pasifik Okyanusu, Hint Okyanusu ve Karayip Denizi’nin tropikal suları olan ve gemilerle Akdeniz’e kadar ulaşan “katil yosun”, Akdeniz’de oksijeni zenginleştiren deniz çayırları ile alglerin gelişmesini engelliyor.
1955 yılında Eğirdir ve Beyşehir Gölleri’ne balıkçılık amacıyla bırakılan ve yırtıcı bir tür olan Sudak balığı, Eğirdir Gölü’nde bulunan endemik Kavinne balığı ile Beyşehir Gölü’ndeki endemik Gövce balığının neslinin tükenmesine sebep oldu.
ABD’de doğal türlerin %42’sinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olma nedeninin işgalci türler olduğu bildirilmektedir.
İşgalci türlerin yayılmasına neden olan bir diğer sebep ise; iklim değişikliğidir.
Biyolojik çeşitlilik kaybına yol açan işgalci tür sorunu ile karşılaşmamak için anahtar kural; doğaya orada olmayan yabancı türlerin getirilmemesi ve iklim değişikliğine karşı önlemler alınmasıdır.
Denizlerin kirlenmesi ve iklim değişikliği nedeniyle mercanlar tükeniyor..
Yok Olma Tehdidi Altındaki Mercanlar Neden Önemli?
Okyanuslarda ve denizlerde en az 540 milyon yıldır varlığını sürdüren mercan resiflerinin %50’si son 30 yıl içerisinde iklim krizi, çevresel kirlilik ve aşırı avlanma gibi insan etkileri nedeniyle yok oldu.
Sıcaklık artışından olumsuz etkilenen mercanların %99’unun, iklim krizinin önüne geçilmezse 2050 yılına kadar yok olacağı öngörülüyor.
Peki, okyanusların akciğeri olarak görülen mercanlar denizel yaşam ve dünyamız için neden önemli?
Mercanlar, fotosentez yapan yani oksijen üreten alglere ev sahipliği yaparak atmosferdeki oksijen üretiminin yarısına katkıda bulunur.
Denizel biyolojik çeşitliliğin %25’i olan yaklaşık 2 milyon türe yaşam alanı sağlar.
Tropik fırtınalar ve kasırgalara karşı doğal kıyı koruması oluşturur.
Büyük miktarlarda karbonu iskeletlerinde depoladıkları için çok önemli karbon yutaklarıdır.
TEMA Vakfı olarak mercanlara zarar veren turizm faaliyetleri, aşırı avlanma, denizlerdeki plastik kirliliği ve iklim krizi gibi insan etkilerinden kaynaklı sorunların hızlı bir şekilde önüne geçilmesi gerektiğini vurguluyoruz.
Metin KUTER
TEMA Vakfı Balıkesir İl Temsilcisi