İnsan yaş aldıkça geçmişe dönüp bakma ihtiyacı hissediyor galiba. Ben de yolun yarısını geçince geçmişe şöyle bir baktım.
Eskiden hayatımızı meşgul eden çok fazla amaç, hırs, ego ve kıskançlık yoktu. Sevdiklerimizle birlikte olmaktan mutlu olurduk.
Peki, şimdi nasıl?
Dünya derdine düşüp iş, kariyer ve para için çırpınmaktan birbirimizi sevmeye, sevdiklerimize sevgimizi söylemeye ve onlara zaman ayırmaya fırsatımız kalmadı.
Duygularımızın temel yapısı biyolojik olarak aynı kalsa da onları yaşama ve ifade etme biçimimiz geçmişe göre önemli değişimler geçirdi.
Eskiden duygularımızı daha çok yüz yüze iletişimle ifade ederdik. Yüz yüze olduğumuzda özellikle üzüntü ve öfke gibi duygular daha fazla hoşgörüyle karşılanır, daha fazla bastırılır ve çözümler daha kolay bulunurdu.
Peki, şimdi nasıl?
Sosyal medya ve dijitalleşmeyle birlikte duygularımızı daha açık ve sınırsız ifade etmeye başladık. Ancak bu, bazen sahte mutluluklara ve samimiyetsizliğe neden oldu; duygular yüzeyselleşti.
Eskiden hayatımızın ritmi daha yavaştı. Stresin temel nedeni hayatta kalma mücadelesiydi; yiyecek bulmak, barınmak gibi konular ön plandaydı. Her şey daha doğaldı, doğayla iç içe yaşadığımız için stres daha yönetilebilir seviyedeydi.
Peki, şimdi nasıl?
Modern yaşamın getirdiği hızlı tempo, iş ve kariyer baskısı, sosyal medya gibi faktörler nedeniyle kaygı ve stres seviyelerimiz arttı, hatta kontrol edilemez hale geldi.
Eskiden ilişkilerimiz daha çok ailelerimizin gelenekleri ve toplumun yönlendirmesiyle şekillenirdi. Aşk ve romantizm evliliklerde her zaman ön planda değildi, hatta görücü usulü evlilikler yaygındı ama bu evlilikler daha uzun ömürlü oluyordu.
Peki, şimdi nasıl?
Aşk, sevgi ve tutku daha bireysel tercihler haline geldi. Online tanışma uygulamaları yaygınlaştı. Ancak ilişkiler daha hızlı başlayıp, daha hızlı bitmeye başladı. Sadakat ve bağlılık anlayışı da değişime uğradı.
Eskiden daha az ve daha basit şeylerle mutlu olabiliyorduk. Dostlarımızla birlikte olmak, doğayla iç içe yaşamak, el emeğiyle üretilen şeyler mutluluğumuzun temel kaynaklarıydı.
Peki, şimdi nasıl?
Mutluluk çoğu zaman maddi başarı, statü ve sosyal medyada beğeni almak gibi dışsal faktörlere bağlanıyor. Bu da bizi daha hırslı, ego sahibi ve tatminsiz hale getiriyor.
Geçmişte birbirimize daha bağlıydık. Komşuluk ilişkileri yüz yüze ve samimiydi; insanlar birbirlerine empatiyle yaklaşıyordu. Kimin dost, kimin düşman olduğu belliydi.
Peki, şimdi nasıl?
Dijitalleşme, bireyselleşme ve sanal iletişim empati yeteneğimizi zayıflattı. Artık birbirimizin duygularını anlamakta, derin bağlar kurmakta ve kimin dost, kimin düşman olduğunu ayırt etmekte zorlanıyoruz.
Bugün dost bildiğimiz en ufak çıkar çatışmasında düşman olabiliyor.
Eskiden zorluklara karşı daha sabırlıydık. Çünkü yaşam koşulları, bir şeye emek vermeyi gerektiriyordu ve bu da bizi daha dayanıklı ve sabırlı yapıyordu.
Peki, şimdi nasıl?
Hızlı tüketim kültürü ve özellikle gençlerin her şeye çabuk ulaşma beklentisi yüzünden sabır ve hoşgörü azaldı. Küçük şeyler bile hızla öfkeye dönüşebiliyor ve bu öfke bazen ölümle sonuçlanabilecek kadar tehlikeli boyutlara ulaşabiliyor.
Duygularımızın temeli aynı kalsa da onları nasıl ifade ettiğimiz büyük ölçüde değişti. Günümüzde duygular daha hızlı tetikleniyor. Bu yüzden duygularımızı yönetmek ve anlamak her zamankinden daha önemli hale geldi.
Akılcı zekâmızı devreye sokarak duygularımızı dengeleyebilir, kontrol altına alabiliriz.
Önemli olan, empati kurarak öfke ve şiddetten uzak durmak; birbirimize anlayış ve hoşgörüyle yaklaşmak. Etik değerlerimizi koruyarak, geçmişin anılarından ilham alarak ve aktif bir yaşam sürerek, kendimize yakışır bir biçimde bugünü dolu dolu yaşamaktır.
Hayat neyi hak ediyor ve hak ettiğimiz şey için ne kadar gayret gösteriyorsak onu bize mutlak hediye eder.
Serpil Güleçyüz
Eğitim Yöneticisi
